گیاهان آپارتمانی، علاوه بر نقش زیبایی‌بخش در دکوراسیون داخلی، قادرند به‌عنوان تصفیه‌کننده‌های طبیعی هوا عمل کرده و کیفیت هوای محیط زندگی ما را به طور قابل‌توجهی بهبود بخشند. آشنایی با انواع گیاهان تصفیه کننده هوا و عملکرد آن‌ها، گامی مؤثر در جهت ایجاد فضایی سالم‌تر و بانشاط‌تر در منزل یا محیط کار است.
در این مقاله، علاوه بر معرفی برترین گیاهان تصفیه کننده هوا، به بررسی ویژگی‌ها و مزایای این گیاهان پرداخته و راهنمایی‌های لازم برای انتخاب و نگهداری از آن‌ها را نیز ارائه خواهیم داد.
گیاه تصفیه کننده هوا چیست؟
مطالعات ناسا در سال 1989 نشان داد که برخی گیاهان توانایی فوق‌العاده‌ای در جذب آلاینده‌های موجود در هوای محیط‌های بسته دارند. این کشف، نقطه عطفی در تحقیقات گیاهان تصفیه کننده هوا شد و مسیر را برای مطالعات گسترده‌تر در این زمینه هموار کرد. حضور گیاهان در محیط کار و زندگی، اثرات مثبتی همچون افزایش بهره‌وری، بهبود تمرکز، کاهش خستگی را به همراه دارد و به ایجاد فضایی دلنشین و آرام کمک می‌کند.
فواید گیاهان تصفیه کننده هوای آپارتمانی
همان‌طور که گفته شد، گیاهان تصفیه کننده هوای آپارتمانی فراتر از نقش زینتی خود، پیوندی میان انسان و طبیعت برقرار می‌سازند. حضور آن‌ها در محیط‌های بسته، عاملی مؤثر در کاهش استرس و اضطراب و ارتقای روحیه و بهره‌وری افراد است.
این موجودات زنده از طریق فرایند فتوسنتز و جذب آلاینده‌های هوا، کیفیت هوای محیط را بهبود بخشیده و با کاهش ذرات معلق و عوامل آلرژی‌زا، محیطی سالم‌تر را فراهم می‌آورند. همچنین، تنظیم رطوبت محیط و ایجاد حس آرامش از دیگر فواید حضور گیاهان تصفیه کننده هوا در فضاهای داخلی است.
باتوجه‌به مزایای متعدد گیاهان آپارتمانی، توصیه می‌شود در تمامی فضاهای زندگی و کاری از آن‌ها بهره‌مند شد.
برترین گیاهان تصفیه کننده هوا
گونه‌های متعددی از گیاهان، به واسطه توانایی فوق‌العاده‌شان در تصفیه هوا، به‌عنوان عناصر تزیینی و سودمند در محیط‌های داخلی موردتوجه قرار گرفته‌اند. از جمله گیاهانی که به دلیل سازگاری با محیط‌های بسته و کارایی بالای تصفیه هوا شناخته شده‌اند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سانسوریا
سانسوریا که به نام‌های گیاه مار یا زبان مادرشوهر نیز شناخته می‌شود، گیاهی مقاوم و سازگار با شرایط مختلف محیطی است. این گیاه با برگ‌های سبز تیره زیبا و خطوط طولی، قادر است با حداقل نور و آب به حیات خود ادامه دهد. سانسوریا به دلیل نیاز کم به مراقبت، به‌عنوان یکی از کم‌توقع‌ترین گیاهان آپارتمانی برای باغبانان و افراد مبتدی شناخته می‌شود.
علاوه بر این، سانسوریا در تصفیه هوای محیط و حذف آلاینده‌هایی همچون فرمالدئید، بنزن و تری‌کلرواتیلن بسیار مؤثر عمل می‌کند. همچنین، این گیاه مانند آلوئه ورا، در طول شب اکسیژن آزاد کرده و به بهبود کیفیت هوای محیط کمک زیادی خواهد کرد.
اگر فصد خرید سانسوریا برای خانه خود را دارید، حتما باید نحوه نگهداری آن آشنایی داشته باشید. به همین دلیل پیشنهاد می‌دهیم مقاله شرایط نگهداری گیاه سانسوریا در منزل را به دقت مطالعه نمایید.
عنکبوتی
این گیاه زیبا و مقاوم، علاوه بر زیبایی چشم‌نواز، به‌عنوان یکی از کارآمدترین تصفیه‌کننده‌های هوا شناخته شده و حتی مورد تأیید ناسا قرار گرفته است. رشد سریع و آسانی این گیاه، آن را به انتخابی ایده‌آل برای مبتدیان در زمینه گیاه‌داری تبدیل کرده است. با تنوع بیش از 200 گونه، می‌توانید گیاه عنکبوتی مناسب باسلیقه و دکوراسیون خود را انتخاب کنید.
قرار دادن این گیاه در سبدهای آویز، جلوه‌ای خاص و دلنشین به محیط خانه یا محل کار شما می‌بخشد. نکته جالب‌توجه این است که گیاه عنکبوتی بسیار مقاوم بوده و به آبیاری متوسط (دو تا سه بار در هفته) نیاز دارد.
زاموفیلیا
زاموفیلیا همچون الماسی سبز و براق در گیاهان آپارتمانی است که با برگ‌های گوشتی و چرمی‌اش، جلوه‌ای مدرن و شیک به هر فضایی می‌بخشد. این گیاه مقاوم و کم‌توقع، به علت ریزوم‌های زیرزمینی‌اش که نقش ریشه را ایفا می‌کنند، می‌تواند در شرایط نامساعد نیز به حیات خود ادامه دهد.
زاموفیلیا علاوه بر آنکه از برترین گیاهان آپارتمانی مقاوم است، بلکه به‌عنوان یکی از گیاهان تصفیه کننده هوا نیز شناخته می‌شود و با جذب آلاینده‌ها، هوای خانه را پاک‌تر و سالم‌تر می‌کند. ازاین‌رو، طراحان داخلی و علاقه‌مندان به گیاهان آپارتمانی، زاموفیلیا را به‌عنوان گیاهی بی‌نظیر برای دکوراسیون منازل و ادارات برگزیده‌اند.
این گیاه دوست‌داشتنی، حتی در صورت فراموشی آبیاری‌های گاه‌به‌گاه، همچنان سرسبز و شاداب باقی می‌ماند و به شما این امکان را می‌دهد تا از طبیعت در محیط خانه‌تان لذت ببرید.
پتوس
پتوس، از جمله گیاهان تصفیه کننده هوای آپارتمانی پرطرفدار است که به دلیل قابلیت تصفیه کنندگی بالا و سهولت در نگهداری، موردتوجه بسیاری قرار گرفته است. این گیاه در پاکسازی هوا از آلاینده‌هایی همچون مونوکسید کربن، بنزن، فرمالدئید، زایلن و تولوئن بسیار کارآمد است.
برای حفظ شادابی و طراوت پتوس، توصیه می‌شود آن را در مکانی با نور غیرمستقیم و خاک با زهکشی مناسب قرار دهید. البته توجه نمایید این گیاه به نور زیادی نیاز ندارد و به همین دلیل در دسته گیاهان آپارتمانی کم نور قرار می‌گیرد.
همچنین، برگ‌های قلبی شکل این گیاه، جلوه‌ای زیبا به هر محیطی می‌بخشند. بااین‌حال، لازم به ذکر است که پتوس برای حیوانات خانگی سمی است.
آلوئه ورا
تا زمانی که این ساکولنت گرمسیری نور خورشید کافی دریافت کند، تقریباً در هر فضایی رشد خواهد کرد. این گیاه، انتخابی عالی برای افرادی است که به‌تازگی شروع به نگهداری گیاهان کرده‌اند؛ زیرا به آبیاری مکرر نیاز ندارد. علاوه بر این، ژل موجود در برگ‌های گوشتی آلوئه‌ورا، از دیرباز برای تسکین پوست و آب‌رسانی مو مورداستفاده قرار می‌گیرد.
به گفته کارشناسان این حوزه، این گیاه قادر به جذب آلاینده‌هایی همچون فرمالدئید و بنزن بوده و در شب اکسیژن آزاد می‌کند. این ویژگی‌ها، آلوئه‌ورا را به گزینه‌ای مناسب برای قرارگیری در اتاق‌خواب تبدیل کرده است.
دراسنا
دراسنا، گیاهی زیبا و مقاوم از خانواده مارچوبه است که به دلیل تنوع گونه‌ها و سازگاری با محیط‌های مختلف، یکی از محبوب‌ترین گیاهان تصفیه کننده هوای آپارتمانی محسوب می‌شود. شباهت ظاهری آن به نخل، زیبایی آن را دوچندان و نگهداری نسبتاً آسانش، آن را برای مبتدیان بسیار مناسب کرده است.
دراسنا علاوه بر جلوه‌ای خاصی که در محیط دارد، به‌عنوان یک تصفیه‌کننده هوا نیز عمل می‌کند و هوای اطراف را پاکیزه نگه می‌دارد. این گیاه مقاوم حتی در شرایط نامساعد همچون دمای پایین نیز می‌تواند به رشد خود ادامه دهد و به همین دلیل در بسیاری از فضاهای داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
باوجود تنوع بالای گونه‌های دراسنا، همه آن‌ها ویژگی‌های مشترکی با نخل‌ها دارند و به همین دلیل در دسته گیاهان نخل آپارتمانی قرار می‌گیرند. اگر به دنبال یک گیاه مناسب محل کار هستید و می‌خواهید به عنوان تصفیه کننده هوا نیز عمل کند، ما به شما دراسنا را پیشنهاد می‌دهیم.
اسپاتی فیلوم (گل صلح)
گل صلح، گیاهی زینتی با گل‌های سفید و براق است که به‌عنوان نمادی از همدردی شناخته می‌شود. این گیاه در شرایط محیطی با نور غیرمستقیم و رطوبت نسبی بالا به بهترین شکل رشد می‌کند و در تصفیه هوا اثرگذار است. گل‌دهی گل صلح معمولاً در فصل بهار رخ داده و به مدت تقریبی دو ماه ادامه می‌یابد. بااین‌حال، لازم به ذکر است که تمام قسمت‌های این گیاه برای حیوانات خانگی، به‌ویژه گربه‌ها و سگ‌ها سمی بوده و در صورت بلعیدن می‌تواند باعث بروز مسمومیت شود.
فیکوس
فیکوس الاستیکا ملقب به گیاه لاستیکی یا گیاه کائوچویی، درختی همیشه‌سبز و گل‌دار از خانواده توت است که به واسطه برگ‌های پهن و براقش، به‌عنوان یکی از پرطرفدارترین گیاهان تصفیه کننده هوا و زینتی آپارتمانی در مناطق معتدل شناخته می‌شود. این گیاه در طبیعت می‌تواند تا ارتفاع قابل‌توجهی رشد کند؛ اما هنگام پرورش در محیط‌های بسته، معمولاً با هرس و مراقبت‌های خاص، به‌اندازه‌ای متناسب با فضای داخلی محدود می‌شود.
گیاه لاستیکی در شرایطی ایده‌آل رشد می‌کند که شامل نور غیرمستقیم، خاک نسبتاً خشک و دمایی بالاتر از ۱۵ درجه سانتی‌گراد باشد. این گیاه به رطوبت متوسط نیز نیاز دارد. هنگام نگهداری از گیاه لاستیکی در محیط داخلی، توصیه می‌شود آن را در گلدانی با خاک مناسب و در مکانی با نور روشن اما غیرمستقیم قرار دهید.
از قرار دادن گیاه در معرض نور مستقیم آفتاب به‌ویژه در ساعات گرم روز خودداری کنید. آبیاری گیاه باید به‌صورت منظم انجام شود، اما توجه داشته باشید که خاک گیاه بین دو آبیاری خشک شود. در فصل پاییز و زمستان که گیاه وارد دوره رکود می‌شود، میزان آبیاری را کاهش دهید.
برگ‌های بزرگ و براق این گیاه به رنگ سبز تیره و همراه با گوشواره‌های رنگی (صورتی یا بنفش) که درست در زیر برگ جدید درحال‌رشد قرار دارد، زیبایی خاصی به آن بخشیده‌اند. همچنین، گونه‌های ابلق این گیاه نیز در بازار موجود است. نام علمی این گیاه به شیره شیری‌رنگ آن اشاره دارد که درگذشته برای تولید لاستیک طبیعی مورداستفاده قرار می‌گرفته است.
نخل اریکا
نخل اریکا، گیاهی زیبا و سازگار با محیط داخلی است که به خانواده آرکاسه تعلق دارد و بومی مناطق ماداگاسکار می‌باشد. این گیاه با نام علمی Areca lutescens و نام انگلیسی butterfly palm یا areca palm شناخته می‌شود.
نخل اریکا به دلیل توانایی بالای خود در تصفیه هوا و افزایش رطوبت محیط، یکی از بهترین گزینه‌ها برای نگهداری در آپارتمان‌ها است. این گیاه با برگ‌های کشیده و باریک به رنگ سبز تیره یا ابلق، جلوه زیبایی به محیط بخشیده و هر برگ اصلی آن، از چندین برگچه فرعی تشکیل شده است.
نخل اریکا قادر است سموم مضری مانند تولوئن و هیدروکربن‌ها را از محیط جذب کرده و هوای اطراف را تصفیه کند. همچنین، این گیاه با افزایش رطوبت هوا، به بهبود کیفیت هوای محیط کمک بسیاری می‌کند.
انتخاب گیاهان تصفیه کننده هوا
انتخاب گیاه مناسب برای تصفیه هوای منزل و ایجاد فضایی زیبا، نیازمند توجه به شرایط محیطی و نیازهای خاص هر گونه گیاهی است. دمای محیط، میزان نور دریافتی، رطوبت و همچنین وجود حیوانات خانگی یا کودکان از جمله عواملی هستند که در انتخاب گیاه مؤثرند.
برای مثال، گیاهانی که در محیط‌های خنک به‌خوبی رشد می‌کنند، گزینه مناسبی برای فضاهای داخلی با دمای پایین هستند. همچنین، اگر خانه شما دارای پنجره‌های کوچک بوده و نور طبیعی فراوانی ندارد، گیاهان کم‌نور یا گونه‌های سایه‌دوست را انتخاب کنید.
علاوه بر این، گیاهانی که به رطوبت بالا نیاز دارند، بهتر است در نزدیکی منابع آبی مانند حمام یا سینک آشپزخانه قرار گیرند؛ درحالی‌که گیاهانی که در مناطق خشک‌تر رشد بهتری دارند، می‌توانند در شرایط متنوع خانه شما سازگار باشند.
لازم به ذکر است، توجه به سمی بودن برخی گیاهان تصفیه کننده هوا برای کودکان و حیوانات خانگی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پیش از انتخاب هر گونه گیاهی، مطالعه دقیق شرایط نگهداری و نیازهای خاص آن، به شما کمک خواهد کرد تا گیاهی متناسب با محیط منزل خود انتخاب نمایید.
چگونه گیاهان هوا را تصفیه می‌کنند؟
گیاهان تصفیه کننده هوا از طریق فرایند فتوسنتز، دی‌اکسیدکربن موجود در هوا و بازدم شده توسط ما را به اکسیژن تازه تبدیل کرده و سموم موجود در هوا را از بین می‌برند. بسیاری از گیاهان آپارتمانی، توانایی تصفیه هوا و حذف مواد شیمیایی سمی را دارند. از جمله این آلاینده‌های سمی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فرمالدئید: استنشاق فرمالدئید می‌تواند به بافت‌های حساس بینی، دهان و گلو آسیب رسانده و منجر به التهاب و تحریک شود.
- بنزن: بنزن یک ماده شیمیایی خطرناک است که علاوه بر ایجاد علائم اولیه مانند خواب‌آلودگی و سردرد، می‌تواند به مغز استخوان آسیب رسانده و در نتیجه تولید گلبول‌های قرمز خون را کاهش دهد. این امر منجر به کم‌خونی و ضعف عمومی بدن می‌شود.
- تری‌کلرواتیلن: تماس با تری‌کلرواتیلن می‌تواند سیستم عصبی مرکزی را تحت‌تأثیر قرار داده و علائمی مانند سرگیجه، سردرد، گیجی و ضعف عضلانی ایجاد کند. در موارد شدید، این ماده شیمیایی می‌تواند به کبد و کلیه‌ها آسیب برساند.
نکات مهم استفاده از گیاهان آپارتمانی تصفیه کننده هوا
داشتن حیوانات خانگی و گیاهان در خانه، هر دو می‌توانند به زندگی ما نشاط و طراوت ببخشند اما قبل از اضافه کردن هر گیاه جدیدی به خانه‌تان که حیوانات خانگی هم در آن زندگی می‌کنند، حتماً تحقیق کنید. برخی از گیاهان آپارتمانی که برای تصفیه هوا استفاده می‌شوند، ممکن است برای حیوانات خانگی سمی باشند.
بنابراین، اگر در خانه خود از گربه یا سگ نگهداری می‌کنید، پیش از خرید هر گیاه جدید، حتماً با فروشنده مشورت کرده و از او در مورد سمی بودن یا نبودن آن برای حیوانات خانگی سؤال کنید. همچنین، برخی از گیاهان می‌توانند باعث ایجاد آلرژی در حیوانات شوند.
علاوه بر این، استفاده بیش از حد از گیاهان تصفیه کننده هوای آپارتمانی، به‌ویژه در محیط‌های بسته، می‌تواند رطوبت هوا را افزایش داده و در نتیجه، رشد کپک‌ها را تشدید کند. کپک‌ها می‌توانند برای سلامتی انسان و حیوان مضر باشند. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است گلدان‌های گیاهان را به طور مرتب بررسی کنید تا مطمئن شوید که آب اضافی در آن‌ها جمع نشده باشد. همچنین، می‌توانید از دستگاه‌های رطوبت‌گیر برای تنظیم رطوبت محیط استفاده کنید.
برای تصفیه هوای خانه خود به چند گیاه نیاز دارید؟
تعداد گیاهان موردنیاز برای تصفیه هوای محیط زندگی شما، به‌اندازه فضای موجود و سلیقه شخصی شما بستگی دارد. به‌عنوان یک قاعده کلی، برای هر 10 متر مربع، یک گیاه متوسط (در گلدانی به قطر تقریبی 20 تا 25 سانتیمتر) توصیه می‌شود. البته، شما می‌توانید با انتخاب گیاهان بزرگ‌تر با برگ‌های پهن‌تر، به تعداد کمتری گیاه نیاز داشته باشید. در مقابل، اگر علاقه‌مند به گیاهان کوچک و جمع‌وجور هستید، می‌توانید تعداد بیشتری از آن‌ها را در محیط خود قرار دهید. به طور کلی، هر تعداد گیاهی که در فضای خود قرار دهید، می‌تواند به بهبود کیفیت هوا و ایجاد محیطی دلنشین کمک شایانی کند.
خرید گیاهان تصفیه کننده هوا
خرید گیاهان تصفیه کننده هوا یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین روش‌ها برای بهبود کیفیت هوای محیط زندگی است. نگهداری از این گیاهان نیز نیاز به دانش و زمان زیادی نداشته و برای محیط‌های خانگی و اداری بسیار مناسب است. انتخاب و خرید این گیاهان، سرمایه‌گذاری کوچکی برای سلامت جسم و آرامش روانی شما است.
با خرید گیاهان آپارتمانی از سایت لوکسی فلور، می‌توانید تنفس هوای پاک و سالم را تجربه کنید. گیاهان ما بادقت انتخاب شده‌اند تا علاوه بر زیبایی، توانایی بالایی در جذب آلاینده‌های مضر هوا داشته باشند و محیط خانه شما را از سموم پاک کنند. با خرید از لوکسی فلور، از مشاوره تخصصی گیاه‌پزشکان ما بهره‌مند شوید و با خیالی آسوده، گیاه مناسب خود را انتخاب کنید. تنوع گونه‌های گیاهی و کیفیت بالا از جمله مزایای خرید از لوکسی فلور است.